Ciekawostki

10 Najważniejszych Chemicznych Wynalazków

chemia

Chemia w dzisiejszym tego słowa rozumieniu miała swoją przednaukową poprzedniczkę – alchemię, która jednak opierała się w dużej mierze na niczym nieuzasadnionej wierze w sztuczne byty filozoficzne, jak siła życiowa czy teoria flogistonu. Przełomem dla tej nauki uznaje się powszechnie wydaną w 1661 roku książkę Roberta Boyle’a „The Sceptical Chemist”, w której podał on definicję pierwiastka chemicznego, wyraźnie rozgraniczając chemię właśnie od alchemii. Miał on jednak swoich poprzedników, którzy również dokonywali wynalazków i odkryć w dziedzinie chemii.

1. Za twórcę chemii lekarskiej uznawany jest Paracelsus, lekarz i przyrodnik, żyjący w XV wieku, który był również odkrywcą bizmutu i wodoru. Zapoczątkował i rozpowszechnił ideę jatrochemii, której zadanie określił jako odkrywanie nowych leków. Wprowadził do leczenia takie związki chemiczne, jak alkohol, sole arsenu, ołowiu, miedzi i srebra.

2. Za jednego z wynalazców przyczyniających się do rozwoju chemii, uważany jest również Johann van Helmont, żyjący w XVI wieku, który zauważył odwracalność pewnych procesów chemicznych i wykazał istnienie różnych substancji gazowych, jak dwutlenek węgla. To właśnie van Helmont jest również twórcą samego określenia „gaz”, choć on sam wierzył nadal w istnienie kamienia filozoficznego i nie odrzucał mistycyzmu związanego z działaniami alchemików.

3. Kolejnym ważnym krokiem dla rozwoju chemii były eksperymenty Johanna Glaubera – niemieckiego aptekarza, alchemika i technologa z XVII wieku, który opracował metodę otrzymywania siarczanu sodu pozyskiwanego przez niego w reakcji chlorku sodu z kwasem siarkowym. Otrzymał on również mnóstwo innych związków nieorganicznych, jak kwas solny i azotowy, sole takie jak antymon i arsen oraz związków organicznych pochodzących z suchej destylacji drewna.

4. Za kolejny przełom w nowoczesnej chemii uważa się odrzucenie teorii flogistonu przez Antoine’a Lavoisiera z XVIII wieku. Odkrył on tlenową teorię kwasów i zapoczątkował pomiary w chemii, między innymi poprzez stosowanie prawa zachowania masy w 1785 roku. Udowodnił również, że wszystkie pierwiastki mogą występować w trzech stanach skupienia: lotnym, stałym, ciekłym i pokazał, że podczas spalania substancje łączą się z tlenem.

5. W 1892 roku Friedrich Wohler dokonał syntezy mocznika z nieorganicznych substratów, co uważa się za początek współczesnej chemii organicznej. Tym samym ostatecznie rozwiał on teorię o sile witalnej, którą według twierdzeń alchemików mogły zawierać jedynie organizmy żywe.

6. W marcu 1869 roku Dmitrij Mendelejew zaprezentował pierwszą tablicę pierwiastków chemicznych, tworząc układ okresowy pierwiastków, który nie tylko porządkował je w sposób logiczny, ale także przewidywał właściwości pierwiastków, które jeszcze nie były mu znane. Wszystkie znane mu pierwiastki (63) uporządkował według wzrastającego ciężaru atomowego, pozostawiając puste miejsca dla jeszcze nieodkrytych pierwiastków.

7. Jeszcze na początku XIX wieku John Dalton zaproponował współcześnie znaną formę teorii atomistycznej, która jednak nie została przyjęta przez środowisko chemiczne od razu.
Niemal cały XIX wiek trwała walka między zwolennikami i przeciwnikami teorii atomu uznającymi paradygmat ciągłości materii. Został on obalony dopiero przez eksperymenty Jean Perrina, które wyjaśniały atomowo naturę ruchów Browna.

8. Odkrycie subtelnej struktury budowy atomu związane z dowiedzeniem przez Ernesta Rutherforda w 1911 roku istnienia jądra atomu.

9. Opracowanie przez Gilberta Lewisa i Walthera Kossela teorii wiązań chemicznych, czyli każdego trwałego połączenia dwóch atomów, powstającego w wyniku uwspólnienia dwóch lub większej liczby elektronów z jednego lub obu łączących się atomów albo też przeskoku jednego lub większej liczby elektronów z jednego atomu na drugi, które tworzą tzw. parę jonową.

10. Odkrycie dwóch nowych pierwiastków – polonu i radu – przez Marię Skłodowską-Curie i Piotra Curie w 1898 roku.