Cywilizacja Majów, która rozwinęła w czasach prekolumbijskich na terenie Mezoameryki, do dziś fascynuje historyków, kulturoznawców, archeologów i antropologów. Podobnie jak Inkowie i Aztekowie, Majowie stracili możliwość na dalszy rozwój w momencie, kiedy na obszarach przez nich zajętych pojawili się europejscy konkwistadorzy. Wiemy jednak, że na drugiej półkuli byli odpowiednikiem starożytnych Greków, którzy rozwinęli swoją szeroko pojętą i bogatą kulturę, a ich odkrycia na stałe zapisały się na kartach kultury.
W okresie klasycznym, czyli między trzecim a dziesiątym wiekiem naszej ery, Majowie używali bardzo dokładnego kalendarza. Był on połączeniem dwóch cykli: rytualnego i słonecznego. Rok według Majów obejmował osiemnaście dwudziestodniowych miesięcy, a Majowie z zainteresowaniem badali upływ czasu i skrupulatnie notowali informacje o zaćmieniach słońca i innych anomaliach. Dzięki temu ludowi, wszystkie kolejne cywilizacje w obrębie Mezoameryki, w tym Aztekowie, posługiwali się tym samym kalendarzem, a badacze nie mają problemów z ustaleniem chronologii wielu wydarzeń.
To Majowie obliczyli czas obrotu Księżyca dookoła Ziemi, a wyniki ich badań stały się podwalinami pod współczesną astronomię. Do dziś wielu naukowców z niedowierzaniem odkrywa, jak dokładne były obliczenia cywilizacji, która nie dysponowała wówczas specjalistycznym sprzętem, a wiedzę czerpała z wnikliwej obserwacji środowiska i nieba.
Majowie wynaleźli specyficzną odmianę pisma hieroglificznego. Pismo to określało przedmioty, zwierzęta i zjawiska, ale zapisywano również niektóre dźwięki. Majowie tworzyli swoje kroniki, zapisując nazwy bóstw oraz historie konfliktów i zawieranych małżeństw, dzięki czemu dziś można lepiej poznać rzeczywistość, w której żyli.
Można śmiało powiedzieć, że to cywilizacja Majów zaczęła uprawiać sport, któremu najbliżej było do dzisiejszej piłki nożnej. Była to uwielbiana rozrywka, która miała rzesze kibiców, co naukowcy odkryli, kiedy znaleziono ślady po boiskach, dookoła których Majowie stawiali trybuny.
Majowie znali złoto i miedź, ale zalicza się ich do epoki kamienia, ponieważ metale służyły im głównie do produkcji ozdób. Narzędzie wykonywane były z kamienia, drewna, kości i muszli. Narzędzia wykonywane przez Majów z obsydianu i krzemienia były na tyle wytrzymałe i praktyczne, że produkowały je po nich również kolejne cywilizacje na tych samych i sąsiednich obszarach. Zajmowali się również ceramiką i nie przeszkadzał im fakt, że nie posiadali koła garncarskiego, ponieważ swoje naczynia tworzyli ręcznie.
Majowie rozwinęli tkactwo, szyjąc stroje z bawełny, ale też, co było niespotykane w innych miejscach, z włókien liści agawy. Ich stroje były pięknie zdobione muszlami, piórami i kawałkami drewna. Starożytne krawcowe potrafiły również szyć futra ze skór upolowanych przez mężczyzn drapieżników takich, jak jaguary.
W dziedzinie architektury Majowie zasłynęli charakterystycznymi piramidami schodkowymi, które są dziś monumentalnym dowodem ich potęgi. Podobnie jak ich tarasy, pałace i dziedzińce, które były później naśladowane przez inne kultury.
Majowie byli przede wszystkim świetnymi astronomami, ale i matematycy sporo im zawdzięczają. To oni ulepszyli dwudziestkowy system zapisu matematycznego, a także wymyślili i opisali koncepcję liczby zero.
Kilka lat temu naukowcy odkryli w Gwatemali osadę Majów, która dowodzi, że ich cywilizacja była o wiele lepiej rozwinięta niż sądzono dotychczas. Okazało się, że mieli swoje metody, by kontrolować wilgotność w dżungli. Ich skomplikowane systemy nawadniające powodowały, że rolnictwo było na bardzo wysokim poziomie i pozwalało przeżyć wszystkim członkom danego społeczeństwa.
W ciągu ostatniej dekady archeolodzy polscy odkryli w Gwatemali wykutą w skale łaźnię parową, którą stworzyli Majowie. Odnalezione w łaźni naczynia świadczą o tym, że kąpiele parowe miały rytualny charakter. Jaskinie i łaźnie w skale kojarzone były również z pochodzeniem niezbędnej do życia wody, dlatego Majowie traktowali obrzędy w łaźniach bardzo poważnie.
